Czym jest błękitno-zielona infrastruktura (BZI)?

Wody opadowe i roztopowe stanowią istotny element zarządzania zasobami wodnymi w centrach miast i na terenach zurbanizowanych. Ich efektywne zarządzanie jest kluczowe dla minimalizowania ryzyka nagłych powodzi, ochrony jakości wód powierzchniowych oraz wspierania zrównoważonego rozwoju. Błękitno-zielona infrastruktura, czyli połączenie elementów wodnych i roślinnych w przestrzeni miejskiej, odgrywa kluczową rolę w zarządzaniu wodami opadowymi.

W kontekście sieci kanalizacji deszczowej, błękitno-zielone rozwiązania mogą być zintegrowane z istniejącą infrastrukturą, co pozwala na efektywne odprowadzanie i oczyszczanie wód deszczowych. Przykłady takich rozwiązań to zielone dachy i ogrody deszczowe, które są połączone z tradycyjnym systemem kanalizacji deszczowej.

Jednak błękitno-zielona infrastruktura może również funkcjonować niezależnie od sieci kanalizacji deszczowej. W takim przypadku jej głównym celem jest lokalne zarządzanie wodami opadowymi poprzez ich zatrzymywanie, infiltrację i wykorzystanie w miejscu ich powstania. Rozwiązania takie wpływają na redukcję obciążenia miejskich systemów kanalizacji deszczowej, jednocześnie poprawiając jakość wody i zwiększając bioróżnorodność.

Inwestycją przedsiębiorstwa przesyłowego w BZI

W artykule zostaną omówione korzyści i wyzwania związane z implementacją błękitno-zielonej infrastruktury zarówno w kontekście zintegrowanym z siecią kanalizacji deszczowej, jak i niezależnym, podkreślając jej znaczenie dla zrównoważonego rozwoju miast. Przedmiotowe rozważania mają na celu zasygnalizowanie z punktu widzenia funkcjonowania przedsiębiorstwa przesyłowego konsekwencji materialnoprawnych wynikających z faktu połączenia lub braku połączenia rozwiązania błękitno-zielonej infrastruktury z siecią kanalizacji deszczowej.

Istotne znaczenie w tym zakresie mają przepisy kodeksu cywilnego regulujące rozumienie części składowej nieruchomości i wyjątku od tej zasady w przypadku urządzeń wchodzących w skład przedsiębiorstwa (a więc połączonych z sieciami kanalizacji deszczowej).

BZI a sieć kanalizacji deszczowej

Zgodnie z art. 47 Kodeksu cywilnego, część składowa nieruchomości to elementy, które są trwale związane z gruntem i budynkami, tak że ich odłączenie byłoby niemożliwe bez istotnego uszkodzenia lub zmiany charakteru nieruchomości.

Natomiast art. 49 Kodeksu cywilnego wskazuje, że urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne podobne urządzenia nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.

Oznacza to, że rozwiązanie błękitno-zielonej infrastruktury zlokalizowane na sieci kanalizacji deszczowej, które jest częścią infrastruktury przesyłowej przedsiębiorstwa sieciowego, jest traktowane jako rzecz odrębna od nieruchomości, na której się znajduje. Natomiast rozwiązanie błękitno-zielonej infrastruktury, które nie jest zintegrowane z siecią kanalizacji deszczowej, stanowi część składową nieruchomości, na której się znajduje.

Podsumowując, o charakterze rozwiązania (wchodzeniu lub nie wchodzeniu w skład przedsiębiorstwa) błękitno-zielonej infrastruktury decyduje połączenie tego rozwiązania z siecią kanalizacji deszczowej. Zlokalizowanie błękitno-zielonej infrastruktury w oderwaniu od sieci kanalizacji sanitarnej lub w sposób zintegrowany z siecią kanalizacji sanitarnej przekłada się na możliwość żądania przez osobę, która poniosła koszty budowy rozwiązania błękitno-zielonej infrastruktury (osoby trzeciej) wykupu tego urządzenia przez przedsiębiorstwo przesyłowe. Jedynie w sytuacji, w której błękitno-zielona infrastruktura została przyłączona do sieci kanalizacji deszczowej wchodzącej w skład przedsiębiorstwa przesyłowego, żądanie wskazane w art. 49 § 2 Kodeksu cywilnego może zaistnieć.

Na marginesie należy również wskazać, że brak faktycznego połączenia rozwiązania błękitno-zielonej infrastruktury z siecią kanalizacji deszczowej uniemożliwia również uzyskanie tytułu prawnego do nieruchomości poprzez ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego, jakim jest służebność przesyłu. W tym przypadku przepisy dotyczące prawa służebności przesyłu odnoszą się do urządzeń, które wchodzą w skład przedsiębiorstwa.

Mając na uwadze powyższe, realizacja przez przedsiębiorstwa przesyłowe rozwiązań błękitno-zielonej infrastruktury powinna być analizowana w oparciu o ww. uwarunkowania prawne.